Sterilizasyon ve dezenfeksiyon kelimeleri anlamsal olarak farklı olmasına rağmen sıklıkla aynı anlamdaymış gibi algılanır. Aralarındaki farkın anlaşılabilmesi için öncelikle her ikisinin anlamlarını açıklayalım.
Sterilizasyon bir öldürme işlemidir. Sterilizasyon ile cansız maddelerde barınan mikroorganizmalar ve sporlar öldürülür. Sterilizasyon kimyasal yada fiziksel yöntemlerle yapılabilir.
Dezenfeksiyon, cansız maddeler üzerinde bulunan hastalık yapıcı diğer adıyla da patojen mikroorganizmaların yok edilmesidir. Bir diğer ifadeyle dezenfeksiyon ile bir cisim hastalık yapıcı etkenlerden arındırılır. Bu amaçla kullanılan kimyasal maddelere dezenfektan denir. Bakteri sporları dezenfeksiyon düzeyine göre azalır. Dezenfektanlar ancak uzun süreli tesir yaptıklarında ve ileri düzeyli olanları kullanıldığında sporları öldürebilir.
Dezenfeksiyon özellikle dolaysız ve büyük bulaşmaları sınırlar.
Dezenfeksiyonun başarılı olması yani hastalık yapıcı mikroorganizmaların yok edilmesi dezenfeksiyonun yapılacağı maddeniz temizliği,mikrobik ajanların bulaşma yolu, mikroorganizmaların yoğunluğu, ortamın sıcaklığı, pH sı, dezenfektanların konsantrasyonu ve dezenfeksiyon işleminin süresi gibi multifaktoriyel bir disipline bağlıdır.
Dezenfektanlar genel olarak kuvvetli zehirlerdir; bu yüzden ancak belirli koşullarda uygulanır. Dezenfekte edilen ürünler; doğrudan insan tarafından tüketilecek ya da kullanılacaksa dezenfektan artıklarının denetlenmesi gerekir.
Dezenfeksiyon ve Sterilizasyon Arasındaki Farklar
Dezenfeksiyon sterilizasyon demek değildir. Sterilizasyon cansız ortamdaki patojen olan ya da olmayan tüm mikroorganizmaların yok edilmesidir. Sağlıklı olduğu halde mikrop taşıyanların çokluğu ve bulaşıcı hastalıkların belirsiz biçimlerinin sıklığı nedeniyle dezenfeksiyonun etkisi kısıtlıdır.
Dezenfeksiyon yöntemiyle dezenfekte edilecek madde bulunan hastalık yapıcı ve zarar verici mikroorganizmalar hedef alınır. Sterilizasyonda ise maddede bulunan hastalık yapan veya yapmayan tüm mikroorganizmaların öldürülmesi hedeflenmektedir.
Dezenfektanlar kısa sürede bakteri sporlarına etkili değildir oysa sterilizasyonda sporlar dahil hastalık yapan veya yapmayan tüm mikroorganizmalar yok edilir.
